Χάθηκε ένας
κρίκος της Ελλάδας με την Ανατολή, ο Βίκτωρ Σαριγιαννίδης
Καθημερινή, 14/2/2014
Δρ. Ευάγγελος Βενέτης,
Υπεύθυνος Ερευνητικού Προγράμματος Μέσης Ανατολής
- ΕΛΙΑΜΕΠ
Ήταν ο σημαντικότερος ανάμεσα σε ελάχιστους εν ζωή εκπροσώπους του
Ελληνισμού στα πολιτιστικά τεκταινόμενα της Ασίας. Ένας Οικουμενικός Έλληνας
του Πόντου που γεννήθηκε στην Κεντρική Ασία μετά την Μικρασιατική Καταστροφή.
Γεννημένος στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν (1929-2013), ο Βίκτωρ Σαριγιαννίδης
έζησε στο πολυσυλλεκτικό και παγκοσμιοποιημένο, για τα δεδομένα της εποχής, περιβάλλον
της Σοβιετικής Ένωσης. Αναπόφευκτα η κοσμοαντίληψή του ήταν και αυτή
οικουμενική, όπως ταιριάζει στο γνήσιο ελληνικό πνεύμα.
Ο Πόντιος αρχαιολόγος με
την παγκόσμια φήμη αφιέρωσε την ζωή του στην αρχαιολογία και αναζήτησε, στην
πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τα ίχνη της ελληνιστικής πολιτιστικής
κληρονομιάς του στην Ασία. Πέραν των 20 βιβλίων και 200 άρθρων του, ανακάλυψε
τον ελληνιστικό θησαυρό (20.000 κοσμήματα) της Βακτριανής στο Τιλιά Τεπέ του
Αφγανιστάν προλαβαίνοντας τις επί μακρόν προγενέστερες επίμονες προσπάθειες των
Γάλλων αρχαιολόγων στην περιοχή. Η κύρια συνεισφορά του στην αρχαιολογία ήταν η
ανακάλυψη του 4.500 ετών ανακτόρου της ερήμου Καρά Κουμ, το οποίο, κατά τον
Σαριγιαννίδη, σήμανε την ανακάλυψη ενός μεγάλου άγνωστου ξεχωριστού πολιτισμού
της Κεντρικής Ασίας και εφάμιλλου της Μεσοποταμίας, Κίνας, Ινδίας-Ιράν και
Αιγύπτου.
Ο Σαριγιαννίδης υπήρξε
σπάνιο δείγμα Έλληνα επιστήμονα για δύο λόγους: αφενός η σκέψη του διέπετο από
πολιτιστική ευρύτητα χωρίς να περιορίζεται από τα σύνορα και τις προκαταλήψεις ενός
λαού εντός ενός έθνους κράτους. Αφετέρου κινήθηκε με τέτοιο πρωτοποριακό πνεύμα
και τόλμη που ελάχιστοι Έλληνες έχουν πράξει τους τελευταίους αιώνες στην Ασία.
Δείγμα Έλληνα με διαχρονικό ελληνικό πνεύμα και παιδεία, ο Σαριγιαννίδης
υπενθύμισε με το έργο και την ζωή του ότι ο Ελληνισμός δεν περιορίζεται εντός
των συνόρων της Ελλάδας, όπως εσφαλμένα έχουν νομίσει οι πλείστοι των εν Ελλάδι
Ελλήνων εδώ και έναν αιώνα. Αντίθετα ο Ελληνισμός δρα και δημιουργεί παντού με
σημείο αναφοράς την κοιτίδα του. Η ζωή του Σαριγιαννίδη αποτελεί παράδειγμα
προς μίμηση για τις νεότερες γενιές Ελλήνων ιδιαίτερα τώρα που η κρίση αξιών
στην Ελλάδα αποτελεί ευκαιρία για την επαναφορά της κοσμοαντίληψης του
Νεοέλληνα στο οικουμενικό πλαίσιο δημιουργίας του Ελληνισμού ανά τους αιώνες. Τί
περιμένουμε λοιπόν;
