Το κουτί της Πανδώρας στη Συρία

Ο διχασμός και η αστάθεια παγιώνονται

Καθημερινή 14/5/2013

Δρ. Ευάγγελος Βενέτης - ΕΛΙΑΜΕΠ

Η πολύνεκρη επίθεση στην τουρκική πόλη Ρεϊχανλί, ανεξάρτητα της ταυτότητας του ηθικού αυτουργού της επίθεσης, υπενθύμισε τον κίνδυνο άμεσης στρατιωτικής εμπλοκής όχι μόνο της Τουρκίας αλλά και άλλων γειτονικών χωρών στον συριακό εμφύλιο, και ιδιαίτερα. του Λιβάνου, της Ιορδανίας και το Ιράκ. Η παρατεταμένη διάρκεια του συριακού εμφυλίου, η αδυναμία επίτευξης ανακωχής έστω και σε βραχυπρόθεσμο πλαίσιο αλλά και η απουσία ορίζοντα πολιτικής διευθέτησης ή και χειρισμού του προβλήματος καθιστούν το μέλλον της Συρίας και της περιοχής εξαιρετικά θολό.

Η επίθεση στο Ρεϊχανλί έστειλε το μήνυμα της στρατιωτικής πρόκλησης και εμπλοκής σε πολλαπλούς αποδέκτες, πέραν της Τουρκίας. Ευρισκόμενη εδώ και καιρό η Τουρκία σε δίλημμα για το αν πρέπει να εμπλακεί πιο ενεργά και σε βάθος στη Συρία, η τουρκική πολιτική ηγεσία αισθάνεται μεγαλύτερη την πίεση για μία τέτοια εξέλιξη ιδιαίτερα από την τουρκική κοινή γνώμη τώρα. Ωστόσο παρά τον τρόμο και την έκπληξη των Τούρκων, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη η στρατιωτική εμπλοκή της Άγκυρας στη Συρία.

Ο Ερντογάν δεν αναμένεται να ενδώσει ούτε τώρα στις πιέσεις κύκλων του τουρκικού στρατού για ηχηρή απάντηση στη Δαμασκό. Και αυτό διότι στη Συρία διακυβεύονται ευρύτερα γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα που άπτονται, συν τοις άλλοις, του Ιράν. Η Τεχεράνη μέσω του Αντιπροέδρου Ντεχκορντί στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Τζεμίλ Τζιτζέκ, πρόεδρο του Τουρκικού Κοινοβουλίου, διαμήνυσε την αποφασιστικότητα του Ιράν για την στήριξη του Ασσάντ. Παράλληλα η ανεπίσημη στήριξη του Ιράν προς τους Κούρδους αυτονομιστές της Τουρκίας και η διαφαινόμενη ιρανική προσπάθεια ματαίωσης της συμφωνίας Κούρδων και Άγκυρας για πλήρη αποχώρηση των πρώτων από την τουρκική επικράτεια απασχολεί ιδιαίτερα την Τουρκία.

Συνεπώς η Άγκυρα, ακόμη και τώρα, έχει περισσότερα να διακυβεύσει παρά να κερδίσει από μία στρατιωτική εμπλοκή της στη Συρία. Σε αντιστάθμισμα πιθανολογείται η αυξανόμενη τουρκική παρουσία στη Συρία σε επίπεδο πληροφοριών και πώλησης όπλων εντός των προσεχών εβδομάδων και μηνών. Μία τέτοια εξέλιξη αναμένεται να λάβει χώρα σε συμφωνία με τις υπόλοιπες περιφερειακές δυνάμεις του σουνιτικού αραβικού κόσμου και του Ισραήλ προκειμένου να αποδυναμωθεί ο ρόλος της Συρίας στο σηιτικό άξονα. Αναμένεται ότι για πολύ ακόμη οι περιφερειακές δυνάμεις θα κοιτούν με αμηχανία την εξέλιξη της συριακής κρίσης προσμένοντας μία καίρια εξέλιξη για την έκβασή της. Ίσως η εν λόγω προσμονή να κρατήσει περισσότερο από όσο αναμένεται. Το Κουτί της Πανδώρας στη Συρία ανοίγει σιγά σιγά…